Bolno rame

Retki su ljudi, naročito nakon tridesete godine, koji barem jednom u životu nisu osetili bolove u ramenu.

Brojni su razlozi koji mogu dovesti do takvog stanja, a klinička slika najčešće se manifestuje na dva načina. U prvom slučaju bolovi u ramenima pojavljuju se naglo (akutno), uz ograničenje funkcije ramenog zgloba, koje je obično prolazno, te takvo stanje nazivamo akutno bolno rame. Drugo, vrlo često stanje počinje s manjim bolovima u ramenu i vremenom sve većim ograničenjem pokretljivosti ramena, tako da u završnoj fazi gotovo nisu mogući pokreti u ramenom zglobu. Takvo stanje je poznato kao smrznuto rame.

Nekad se upotrebljavao naziv periartritis ramena, čime se zapravo označava razlika u odnosu na promene koje se događaju u samom zglobu, jer se reč periartritis odnosi na promene mekih struktura oko samog zgloba. Postoje brojni patološko-anatomski razlozi koji učestvuju u nastanku oba sindroma, stoga i izraz periartritis nema više vrednost kakva mu se nekad pridavala, pa se sve manje upotrebljava u medicinskoj literaturi.

U uvodu treba spomenuti da je rameni zglob najgipkiji zglob u telu, a njegov je zadatak da pripremi šaku za izvođenje najrazličitijih svakodnevnih životnih aktivnosti, ali i mnogih složenih pokreta šake i ramena u različitim zanimanjima, sportovima i sl.

Stoga je rameni zglob prilično nestabilan, pa kad ne bi postojali brojni ligamenti i mišići koji ga okružuju i daju mu dinamičku stabilnost (stabilnost pri izvođenju pokreta), i pri bezazlenoj kretnji rame bi moglo iskočiti iz svog ležišta. To se katkad i događa, kod tzv. habitualne luksacije ramena.

Pri odmicanju ruke od tela, u jednom trenutku može doći do uklještenja tetiva navedenih mišića između dva koštana dela i do oštećenja, u početku obično manjeg intenziteta. Pri ponavljanim kretnjama u smeru odmicanja ruke od tela ili uopšte daljem korišćenju ruke pri radu iznad glave, dolazi do daljnjih oštećenja, koja postupno mogu izazvati pucanje tetive, što se može manifestovati akutnim bolovima u ramenu. Budući da dolazi do sraza ili sudara između navedenih tetiva i koštanih delova, to stanje se u engleskoj literaturi u prevodu naziva sindrom sudara.

Takođe česti razlozi za pojavu akutnog bolnog ramena jesu: iritacija burze u blizini, stvaranje kalcifikata oko zgloba, najčešće u tetivama rotatorne manžete, iritacija ili upala duge glave tetive mišića bicepsa, kao i drugi ređi razlozi.

Bolovi u ramenu su izrazito jaki, tako da bolesnik obično nije u stanju ni da pomakne ruku bez dodatnih bolova. Zbog bolova su svi pokreti obično znatno ograničeni i limitirane su osnovne životne aktivnosti, poput oblačenja ili lične higijene. Tipično je vrlo bolno i ograničeno kretanje ruke od tela, kad se zapravo i događa već spomenuto uklještenje tetive između dva koštana dela i tada govorimo o tzv. bolnom luku.

A da li ste čuli za sindrom smrznutog ramena? Ne, nije u pitanju zima, iako je se svi pribojavamo. Sindrom smrznutog ramena (ukrućeno rame, adhezivni kapsulitis) je stanje bolnog i oslabljenog ramena, uz izrazito smanjenje normalna opsega pokreta koje pogađa 2 do 5 posto populacije. Sindrom dovodi do postupnog, vrlo često neprimetnog ograničenja pokreta u ramenom zglobu. Zglob postupno postaje krut ili ukočen (“smrznut”), pa otud i potiču njegovi nazivi. Bolesnici vrlo često nisu ni svesni veličine problema i intenziteta ograničenja pokreta. Najčešće se javlja u petoj i šestoj dekadi života, ali moguć je početak u bilo kojoj životnoj dobi.

Tada dolazi do skupljanja fibroznog zglobnog folikula ramena, koja postaje manja i neelastična. Prema novijim definicijama, o “smrznutom” ramenu govorimo kad je opseg pasivnih i aktivnih pokreta u ramenu ograničen u jednakoj meri, i to za više od polovine normalnog opsega pokreta.

Postoji primarni i sekundarni sindrom smrznutog ramena. Primarni sindrom razvija se bez poznatog uzroka i ne može ga se dovesti u vezu s nekom drugom poznatom bolešću.).

Sekundarni sindrom često je zabeležen u sledećim bolestima: šećerna bolest, moždani udar (sindrom se tada obično razvija na zahvaćenoj strani), karcinom pluća, tuberkuloza, infarkt miokarda, bolesti štitne žlijezde, traume, stanja nakon amputacije…