Blagodeti crvenog luka

Crveni luk pripada rodu alliuma, odakle potiče i latinski naziv Allium cepa. Rod allium obuhvata 600 do 700 vrsta, a najveći broj njih su divlje biljke. Zanimljivo je da se predstavnici roda allium pojavljuju samo na severnoj hemisferi, a na južnoj je pronađena jedna jedina vrsta u južnoj Africi, čiji je identitet još uvek sporan i predmet istraživanja.

Veće značenje u ishrani ima samo ograničeni broj vrsta, među kojima je i crveni luk (pored praziluka i vlašca).

Crveni luk sadrži oko devet posto ugljenih hidrata, 1.4 posto proteina, minimalnu količinu masti (oko 0.2 posto) i doduše skromne količine nekih minerala (kalcijum, fosfor i gvožđe).

Ekstrakti crvenog luka obiluju fenolnim komponentama koje imaju protivupalno, antivirusno, antibakterijsko i antioksidativno delovanje. Posebno zanimljivim izvorom fenolnih komponenata smatra se omotač, odnosno ljuska luka, koja je inače otpad u preradi. Crveni luk spada u namirnice s najbogatijim izvorom flavonoida u ljudskoj ishrani. Od flavonoida je bitno istaknuti kvercetin, koji se intenzivno proučava jer se pokazalo da deaktivira neke materije koje podstiču rast tumora. Za crveni luk je u jednom istraživanju, koje je obuhvatilo 28 vrsta povrća i 9 vrsta voća, utvrđeno da sadrži najveći procenat kvercetina. Istraživanja su pokazala da kvercetin u kombinaciji s vitaminom C može imati i antivirusno delovanje protiv herpesa i virusa gripa. Uz to, povećana konzumacija flavonoida povezuje se sa smanjenom učestalošću pojave i smanjenom smrtnošću od svih tipova karcinoma.

Crveni luk sadrži i dragocene vitamine, od kojih najviše B i C, kao i eterična ulja. Zbog sadržaja vitamina C crveni luk deluje kao snažan antioksidans, ima važnu ulogu u sintezi polisaharida i kolagena, hrskavice, zubne gleđi, kostiju i zuba, kao i u održavanju normalnog stanja krvnih kapilara. Mnogi bacaju zelene listove crvenog luka, misleći da su bezvredni i jedu samo njegov beli deo, ali to nije dobro! Jer u 10 dekagrama belog dela mladog crvenog luka ima u proseku oko 8,5 miligrama vitamina C, a u zelenim listovima više od 38 miligrama vitamina C.

Bioaktivne komponente crvenog luka pokazale su antibakterijsko i antifungalno (antigljivično) dejstvo.

U jednom kineskom istraživanju utvrđeno je da ljudi koji jedu najviše luka najmanje oboljevaju od raka želuca. Poboljšava apetit, a osobama koje pate od opstipacije (zatvora) crveni luk pomaže u regulaciji rada creva. Ne preporučuje se osobama s osetljivim želucem, a najbolje ga je jesti u sirovom stanju jer su tako najbolje sačuvani svi njegovi korisni sastojci. Jedan prastari zapis isklesan klinastim pismom otprilike glasi: Ko jede crveni luk u jesen, neće ga boleti želudac zimi. 🙂

Klinički je potvrđeno da crveni luk jača slabo srce i vraća snagu iscrpljenom organizmu.

Čini se da crveni luk ima pozitivan uticaj i na holesterol. Može pomoći i u snižavanju krvnog pritiska, u sprečavanju nastajanja krvnih ugrušaka, sanaciji krvnih podliva i lečenju rana. Crveni luk sadrži biljni hormon sličan insulinu, pa se preporučuje obolelima od šećerne bolesti, budući da smanjuje povećanu količinu šećera u krvi.Veruje se i da ima sposobnost podizanja oslabljene polne moći. Pomaže u sprečavanju upalnih reakcija koje dovode do alergije i astme, pa se preporučuje osobama koje boluju od upale grla i bronhitisa.

Uprkos nespornom lekovitom dejstvu, crveni luk još uvek nije priznat kao lekovita biljka!

Ipak, iskustvo je pokazalo da njegova svakodnevna upotreba u svojstvu hrane ili začina ima lekovito delovanje, zbog čega ga neki rado nazivaju “višeslojnom lepotom”. 🙂